Trẻ bị táo bón là gì?
Táo bón ở trẻ là tình trạng trẻ đi đại tiện phân khô, cứng, ít, trên bề mặt nhiều đường rạn, khoảng cách giữa những lần đi đại tiện của trẻ cách nhau khá xa.
Đối với trẻ sơ sinh bú mẹ dưới 3 tháng ngày đi đại tiện 3 lần/ ngày hoặc hơn một tuần mới đi đại tiện một lần những vẫn được cho là bình thường nếu phân mềm, trẻ vẫn ăn, ngủ tốt và tăng cân đều.
Với trẻ bú bình thì số lần đi đại tiện của trẻ sẽ là 2 lần/ ngày. Cho đến tháng thứ 6 số lần đi đại tiện giảm còn 1,8 lần, từ một tuổi giảm còn 1,4 lần và khi trẻ được 3 tuổi thì số lần đi đại tiện còn là 1 lần.
Táo bón ở trẻ là tình trạng trẻ đi đại tiện phân khô, cứng
Nguyên nhân khiến trẻ bị táo bón
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ bị táo bón. Thường táo bón ở trẻ do 2 nhóm nguyên nhân chính gây nên đó là nguyên nhân bệnh lý và nguyên nhân chức năng. Cùng tìm hiểu cụ thể nhóm nguyên nhân khiến trẻ bị táo bón nhé.
Tại sao trẻ bị táo bón?
Nguyên nhân bệnh lý
Thông thường tình trạng táo bón ở trẻ do bệnh lý sẽ không thể tự hết. Đồng thời, nếu tình trạng táo bón đi kèm những biểu hiện của một số bệnh lý sẽ khiến trẻ biếng ăn, suy dinh dưỡng, chậm lớn.
Những bệnh lý khiến trẻ bị táo bón điển hình như: hẹp hậu môn, rối loạn vận động ruột, bệnh nội tiết chuyển hóa, bệnh cường giáp…muốn dứt điểm tình trạng táo bón ở trẻ, trẻ cần được điều trị dứt điểm các bệnh lý trên mới hết táo bón.
Nguyên nhân chức năng
Do chế độ ăn thiếu chất xơ
Nguyên nhân đầu tiên khiến trẻ bị táo bón đó là chế độ ăn của trẻ thiếu chất xơ. Chất xơ từ rau, củ, quả sẽ giúp phân mềm hơn, cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ. Nếu chế độ ăn uống hàng ngày của trẻ thiếu chất xơ sẽ dẫn đến trẻ bị táo bón.
Chế độ ăn thiếu chất xơ khiến trẻ bị táo bón
Trẻ nhịn đi ngoài
Một trong những nguyên nhân thường gặp nữa với trẻ bị táo bón đó là tình trạng trẻ nhịn đi ngoài. Khi phân tích tụ ở trong ruột già lâu ngày sẽ khiến trẻ gặp khó khăn trong việc đào thải phân ra ngoài, điều này càng khiến tình trạng táo bón ở trẻ trở nên nghiêm trọng hơn. Lúc này, trẻ cố rặn để tống phân ra ngoài sẽ bị rách hậu môn, khiến trẻ bị đau rát, thậm chí là chảy máu. Đây là lý do tại sao trẻ nhịn đi ngoài, hay nói cách khác là sợ đi ngoài.
Xem thêm: Trẻ bị táo bón đi ngoài ra máu
Do tâm lý
Thêm một nguyên nhân khiến trẻ bị táo bón nữa là chứng rối loạn cảm xúc. Trẻ bị căng thẳng, hoặc cảm thấy không được yêu thương, hay bố mẹ tạo áp lực cho trẻ… khiến trẻ bị rối loạn cảm xúc, dẫn đến trẻ bị táo bón.
Tác dụng phụ của thuốc
Mẹ bổ sung quá nhiều loại thuốc trong cùng một khoảng thời gian khiến cơ thể trẻ bị quá tải. Chẳng hạn như các loại thuốc hạ sốt, giảm đau, thuốc bổ có hàm lượng dưỡng chất cao… có thể làm phân trở nên khô, rắn, gây táo bón.
Trẻ lười vận động
Xã hội ngày các phát triển, bố mẹ dành thời gian cho công việc nhiều hơn việc cho trẻ ra ngoài vui chơi. Mỗi khi bố mẹ bận rộn, muốn con ngồi im không quấy phá sẽ đưa cho bé những món đồ chơi, thiết bị điện tử…để trẻ tập trung xem, chơi một chỗ. Điều này vô hình dung đã khiến cho nhu động ruột của trẻ kém điều hòa và cơ bụng yếu hơn, lâu dần hình thành nên tình trạng táo bón.
Trẻ lười vận động cũng là nguyên nhân khiến trẻ bị táo bón
Trẻ thiếu nước
Nếu trẻ bị thiếu nước hay mất nước, sẽ khiến cho phân trở nên khô cứng. Điều này sẽ khiến bé gặp khó khăn trong quá trình đi đại tiện. Chính vì vậy, mẹ cần cho bé bú đủ và cung cấp cho bé các nguồn nước như: nước trái cây, nước lọc… việc này giúp ngăn ngừa tình trạng mất nước và táo bón ở trẻ.
Dấu hiệu giúp mẹ nhận biết trẻ bị táo bón
Khi trẻ bị táo bón thường sẽ có dấu hiệu đầu tiên là biếng ăn, dẫn đến trẻ bị thiếu hụt các dưỡng chất cũng như các khoáng chất, vitamin sẽ không được hấp thụ đến cơ thể. Lâu ngày, sẽ dẫn đến tình trạng trẻ chậm phát triển, còi xương, suy dinh dưỡng, tiêu hóa kém…
Biển hiện trẻ bị táo bón
Với trường hợp trẻ bị táo bón nặng, táo bón lâu ngày có biểu hiện như đi cầu ra máu, đau rát hậu môn…bởi phân cứng và to sẽ cọ xát vào hậu môn tạo thành các vết nứt xung quanh hậu môn. Tình trạng này sẽ rất nguy hiểm nếu để lâu trẻ sẽ bị viêm nhiễm, các vết nứt này sẽ tạo thành những ổ viêm hay áp xe.
Trẻ gặp một số rối loạn về tiêu hóa liên quan đến các bệnh lý về đường tiêu hóa như bệnh đại tràng, ruột, kém hấp thu… có thể xảy ra nếu tình trạng trẻ bị táo bón kéo dài.
Trẻ bị táo bón có nguy hiểm không?
Trẻ bị táo bón có nguy hiểm không là câu hỏi mà rất nhiều bậc cha mẹ đặt ra khi con mình gặp phải tình trạng táo bón kéo dài. Khi trẻ bị táo bón lâu ngày sẽ dẫn đến một số hậu quả dưới đây:
Trẻ biếng ăn
Trẻ bị ám ảnh bởi mỗi lần ăn xong phải đi vệ sinh. Đồng thời, khi ăn vào không đi đại tiện được trẻ sẽ bị đầy hơi, chướng bụng. Chính vì vậy, tạo nên một vòng luẩn quẩn, khiến trẻ bị táo bón kéo dài và khó điều trị.
Trẻ chậm phát triển
Khi trẻ bị táo bón thường lười ăn, bỏ bữa, lâu ngày dẫn đến trẻ kém hấp thu. Cơ thể không có đủ dưỡng chất, vitamin và khoáng chất để trẻ phát triển. Đặc biệt, thiếu hụt dưỡng chất lâu ngày sẽ khiến trẻ bị còi xương, suy dinh dưỡng, thậm chí là chậm phát triển trí tuệ, thể chất so với các bạn đồng trang lứa.
Nguy cơ bị ung thư hậu môn trực tràng
Việc tích tụ phân trong ruột lâu ngày khiến lượng độc tố trong cơ thể trẻ tăng cao, trong đó có chất gây ung thư như acid deoxycholic, acid lithocholic… tình trạng này thường xảy ra ở người lớn, nhưng chưa thể khẳng định được trẻ em là đối tượng loại trừ.
Tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường tiêu hóa
Đa phần trẻ bị táo bón kéo dài đều mắc những bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa như rối loạn nhu động ruột, rối loạn hệ tiêu hóa, viêm đại tràng, viêm ruột…
Suy dinh dưỡng
Hậu quả của việc trẻ bị táo bón đó chính là suy dinh dưỡng, suy kiệt cơ thể. Khi trẻ bị táo bón lâu ngày, không được điều trị sẽ dẫn đến việc trẻ bị thiếu dưỡng chất, thiếu máu, suy dinh dưỡng. Bên cạnh đó, phân tích tụ trong ruột gây tình trạng nhiễm độc mãn tính ở trẻ.
Cách phòng ngừa và điều trị táo bón ở trẻ hiệu quả
Để phòng ngừa và điều trị trẻ bị táo bón, các bậc cha mẹ có thể tham khảo những thông tin dưới đây:
Phòng ngừa táo bón ở trẻ
Để giúp ngăn ngừa táo bón ở trẻ em các bậc cha mẹ cần:
Cho trẻ ăn thức ăn giàu chất xơ: Chế độ ăn giàu chất xơ có thể giúp phân mềm hơn, thuận lợi cho việc trẻ đi đại tiện. Cho trẻ ăn nhiều thức ăn giàu chất xơ như trái cây, rau, đậu, ngũ cốc nguyên hạt và bánh mì. Nếu con bạn không quen với chế độ ăn nhiều chất xơ, hãy bắt đầu bằng cách chỉ bổ sung vài gam chất xơ mỗi ngày để ngăn ngừa tình trạng đầy hơi và chướng bụng. Lượng chất xơ được khuyến nghị là 14 gam cho mỗi 1.000 calo trong chế độ ăn của trẻ.
Đối với trẻ nhỏ, cần tiêu thụ khoảng 20 gam chất xơ mỗi ngày. Đối với các cô gái vị thành niên và phụ nữ trẻ, nó là 29gram một ngày. Và đối với nam thanh niên và nam thanh niên, đó là 38 gram mỗi ngày.
Khuyến khích trẻ uống nhiều nước: Nước giúp thúc đẩy hoạt động thể chất. Hoạt động thể chất thường xuyên giúp kích thích chức năng ruột bình thường. Đồng thời, giúp phân mềm, không bị khô cứng do thiếu nước, trẻ không bị táo bón.
Cho trẻ uống nhiều nước giúp giảm táo bón.
Tạo thói quen đi vệ sinh: Thường xuyên dành thời gian sau bữa ăn để trẻ đi vệ sinh. Nếu cần thiết, hãy cung cấp một bệ để chân để trẻ có thể thoải mái khi ngồi trên bồn cầu và có đủ lực để tống phân ra ngoài.
Nhắc trẻ chú ý đến nhu cầu đại tiện: Một số trẻ mải chơi đến mức bỏ qua nhu cầu đi tiêu. Nếu sự chậm trễ như vậy xảy ra thường xuyên, chúng có thể góp phần làm tình trạng táo bón của trẻ trở nên nghiêm trọng hơn.
Hãy ủng hộ: Khen thưởng những nỗ lực của con bạn chứ không phải kết quả. Cho trẻ những phần thưởng nhỏ khi cố gắng đi đại tiện. Phần thưởng có thể bao gồm nhãn dán hoặc một cuốn sách hoặc trò chơi, đặc biệt chỉ có sau (hoặc có thể trong) giờ đi vệ sinh.
Sử dụng thuốc táo bón: Nếu trẻ đang dùng thuốc gây táo bón, hãy hỏi bác sĩ về các lựa chọn khác.
Điều trị táo bón ở trẻ
Khi trẻ gặp những dấu hiệu bất thường như đau rát nhiều ở vùng hậu môn khi đi đại tiện, trẻ bị nứt kẽ hậu môn kèm theo các triệu chứng biếng ăn, mệt mỏi, da xanh xao, sốt, đi ngoài ra máu… Cha mẹ cần lập tức đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán cũng như đưa ra liệu pháp điều trị phù hợp.
Những câu hỏi thường gặp khi trẻ bị táo bón?
Có rất nhiều câu hỏi xung quanh vấn đề trẻ bị táo bón. Để giúp các bậc cha mẹ hiểu hơn về chứng táo bón ở trẻ, giúp cải thiện hiệu quả tình trạng trẻ bị táo bón một cách hiệu quả nhất. Dưới đây là giải đáp những câu hỏi thường gặp khi trẻ bị táo bón
Trẻ bị táo nên ăn gì?
- Quả mâm xôi: Loại quả mọng này có một lượng chất xơ cao nhất trong tất cả các loại trái cây, với 8 gam quả mâm xôi, thêm một chút bột yến mạch và làm sinh tố, trẻ sẽ có món sinh tố thơm ngon.
- Yến mạch: Mỗi cốc bột yến mạch nấu chín có bốn gam chất xơ. Bổ sung yến mạch vào thực đơn của trẻ giúp trẻ giảm tình trạng táo bón các mẹ nhé!.
- Khoai tây: Một miếng khoai tây trung bình có khoảng 1/4 lượng chất xơ mà trẻ nhỏ cần trong cả ngày. Mẹ có thể làm các món từ khoai tây cho trẻ ăn như: luộc, nướng, chiên...
- Táo: Hãy giữ nguyên cả vỏ táo vì có rất nhiều chất xơ, có 4 gram chất xơ trong một quả táo trung bình. Cho trẻ ăn táo hàng ngày cũng giúp cung cấp chất xơ cho cơ thể trẻ, hạn chế tình trạng táo bón ở trẻ hiệu quả.
- Chỉ cần nhớ rằng nếu con bạn không quen ăn thức ăn giàu chất xơ, hãy đi chậm để tránh đầy hơi và chướng bụng. Và hãy chắc chắn rằng con bạn cũng được bổ sung nhiều nước.
Xem thêm: Trẻ bị táo bón không nên ăn gì?
Trẻ bị táo bón lâu ngày phải làm sao?
Trẻ bị táo bón lâu ngày nếu không được điều trị sớm sẽ dẫn đến những biến chứng vô cùng nghiêm trọng như: viêm ruột, nhiễm độc mãn tính, trĩ...ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Chính vì vậy, khi trẻ có biểu hiện bị táo bón, cha mẹ cần khắc phục sớm để tránh những biến chứng nguy hiểm xảy ra. Hãy áp dụng những phương pháp dưới đây để cải thiện tình trạng táo bón cho trẻ một cách nhanh chóng các mẹ nhé!
- Bổ sung chất xơ cho trẻ: một trong những nguyên nhân gây táo bón bắt nguồn từ chính chế độ dinh dưỡng hàng ngày của trẻ. Bữa ăn thiếu chất xơ sẽ khiến trẻ bị táo bón kéo dài. Chính vì vậy, cha mẹ cần thường xuyên bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ cho trẻ như: rau, củ, quả....
- Cho trẻ uống đủ nước mỗi ngày: Trẻ bị thiếu nước, mất nước là nguyên nhân hàng đầu gây nên tình trạng táo bón. Cho nên bổ sung nước cho trẻ hàng ngày là vô cùng quan trọng. Có thể cho trẻ uống nước canh, nước lọc, sinh tố... để bổ sung lượng nước cần thiết cho cơ thể trẻ. Tránh tình trạng thiếu nước khiến phân khô cứng, khiến trẻ gặp khó khăn trong việc đào thải phân ra ngoài, dẫn đến tình trạng táo bón kéo dài.
- Rèn luyện cho bé đi vệ sinh vào một giờ nhất định: Việc cho trẻ đi vệ sinh vào một giờ nhất định vừa tạo thói quen hàng ngày cho trẻ. Đồng thời, giúp trẻ có thói quen, phản xạ tự nhiên và phòng ngừa táo bón hiệu quả.
- Nếu thấy trẻ có những biểu hiện như đi ngoài ra máu, đau rát hậu môn khi đi đại tiện... cha mẹ cần lập tức đưa trẻ đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được bác sĩ thăm khám và đưa ra phương pháp điều trị kịp thời.
Trẻ bị táo bón có nên thụt hậu môn?
Theo các chuyên gia, việc trẻ bị táo bón dùng thuốc thụt hậu môn khá an toàn. Tuy nhiên, trước khi sử dụng, cần được tư vấn bởi các bác sĩ chuyên khoa vì thuốc thụt có thể gây ra một số vấn đề sau:
- Trẻ mất phản xạ tự nhiên mỗi khi có nhu cầu đi đại tiện
- Trẻ có thể bị bỏng rát hoặc tổn thương thành hậu môn, thậm chí bị chảy máu hậu môn
- Trẻ phụ thuộc vào thuốc, nếu không dùng thuốc sẽ không thể đi đại tiện được.
Thông thường, với những trường hợp bị táo bón kéo dài, táo bón mãn tính, bác sĩ có thể chỉ định một số loại thuốc thụt phù hợp với trẻ. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng tư vấn về cách thụt, khoảng cách các lần thụt cách nhau bao lâu.
Trên đây là những thông tin hữu ích về trẻ bị táo bón mà Fitobimbi muốn cung cấp đến bạn đọc. Hy vọng rằng, với những kiến thức trên sẽ góp phần vào quá trình chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ của các bậc cha mẹ. Từ đó, giúp các bậc phụ huynh có thêm sự tự tin, hiểu biết để chăm sóc bé yêu một cách khỏe mạnh, để trẻ phát triển toàn diện cả về tinh thần và thể chất.