Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh là nội dung mang tính chiến lược trong tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Người chỉ rõ: Muốn dân tộc đoàn kết thì trước hết trong Đảng phải đoàn kết; đoàn kết trong Đảng là cơ sở, nền tảng vững chắc để đoàn kết toàn dân; Đảng đoàn kết, dân tộc đoàn kết sẽ tạo nên sức mạnh vĩ đại giúp cách mạng vượt qua mọi khó khăn thử thách, làm nên chiến thắng. Trong giai đoạn hiện nay, càng gần đến thời điểm Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, nhiệm vụ tăng cường đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh lại càng có ý nghĩa quan trọng hơn bao giờ hết.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết - Thành công, thành công, đại thành công”. Trong Di chúc của Người cách đây hơn 50 năm, điều đầu tiên mà người viết trong Di chúc cũng là Đoàn kết. Người khẳng định: đoàn kết là một trong những nguyên tắc cơ bản nhất trong xây dựng Đảng, là sự vận động và phát triển theo đúng quy luật của Đảng, Đoàn kết thống nhất trong Đảng là cơ sở để xây dựng khối đoàn kết toàn dân, là nền tảng cho mọi thành công. Đoàn kết thống nhất không chỉ là vấn đề sinh tử của từng tổ chức Đảng các cấp, mà còn là sinh mệnh của toàn Đảng, là vấn đề sống còn của cách mạng. Đúc kết từ tinh thần đoàn kết, Người đã thẳng thắn vạch rõ những khuyết điểm, yếu kém trong Đảng, của cán bộ, đảng viên mắc phải và đặt câu hỏi: Khuyết điểm do đâu, vì đâu? Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh những khuyết điểm, yếu kém trong Đảng và của cán bộ, đảng viên tập trung chủ yếu vào các chứng bệnh: bệnh chủ quan, bệnh ích kỷ, bệnh hẹp hòi... Trong các thứ bệnh đó, thì bệnh hẹp hòi là thứ bệnh nguy hiểm nhất; trong thì bệnh này ngăn cản Đảng thống nhất và đoàn kết; ngoài, thì nó phá hoại sự đoàn kết toàn dân, Chủ tịch Hồ Chí Minh kết luận: Mỗi chứng bệnh là một kẻ địch. Mỗi kẻ địch bên trong là một bạn đồng minh của kẻ địch bên ngoài. Địch bên ngoài không đáng sợ, địch bên trong đáng sợ hơn, vì nó phá hoạt từ trong phá ra. Cho nên chúng ta phải kiên quyết tẩy cho sạch cái bệnh nguy hiểm đó, để cho Đảng ta hoàn toàn nhất trí, hoàn toàn đoàn kết.
Để xây dựng Đảng, theo Hồ Chí Minh, cũng như mọi công việc khác, “thực hành dân chủ rộng rãi” là phương thuốc để phát huy quyền làm chủ và trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong đấu tranh và loại trừ những kẻ thoái hóa, biến chất, quan liêu - những kẻ “miệng nói dân chủ nhưng làm việc theo lối quan chủ”. Người Khẳng định rằng: “Thực hành dân chủ là cái chìa khóa vạn năng để giải quyết mọi khó khăn”, Người yêu cầu Đảng phải mở rộng dân chủ để tất cả đảng viên bày tỏ ý kiến của mình. Đồng thời, Người cũng chỉ rõ, để thực hiện dân chủ thì: “một là, nguyên tắc đoàn kết nội bộ. Hai là, nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách” thì nhất định phải “dân chủ nội bộ”. Nếu tập trung cao mà dân chủ bị hạn chế, tức là tập trung không trên nền tảng dân chủ, thì đó là tập trung quan liêu, độc đoán. Nếu dân chủ không dưới sự lãnh đạo tập trung, thì đó là dân chủ vô tổ chức, vô kỷ luật.
Hồ Chí Minh nhiều lần nhấn mạnh rằng, tự phê bình và phê bình là việc phải làm thường xuyên, liên tục của mỗi cán bộ, đảng viên, của mỗi tổ chức Đảng. Năm 1951, Hồ Chí Minh đã viết bài “Tự phê bình” đăng báo Nhân dân, trong đó nhấn mạnh: “Tự phê bình là gì? Là thật thà nhận, công khai nhận trước mặt mọi người những khuyết điểm của mình để tìm cách sửa chữa”, bởi “ai cũng cần tắm rửa cho mình mẩy sạch sẽ. Thì ai cũng cần tự phê bình cho tư tưởng và hành động đúng đắn”. Chỉ ra rằng, tự phê bình và phê bình là “thang thuốc đặc trị” để phát huy ưu điểm và sửa chữa sai lầm, khuyết điểm, song Hồ Chí Minh cẩn trọng nhắc nhở: dùng thuốc phải dùng đúng, dùng sai hậu quả sẽ khôn lường. Theo Người, “mục đích của tự phê bình và phê bình để giúp nhau tiến bộ, sửa chữa sai lầm”, chứ không phải là để “bới lông tìm vết”, để trả thù, nên cách thức tiến hành phải có lý, có tình, có nghĩa. Trong mọi mối quan hệ, khi công tác hay ứng xử đời thường, Hồ Chí Minh cũng đều chú trọng chữ “tình”. Người cho rằng “PHẢI CÓ TÌNH ĐỒNG CHÍ THƯƠNG YÊU LẪN NHAU”. Tự phê bình và phê bình đúng sẽ “chẳng những không làm giảm thể diện và uy tín của cán bộ, của Đảng. Trái lại, còn làm cho sự lãnh đạo mạnh mẽ hơn, thiết thực hơn, do đó mà uy tín và thể diện càng tăng thêm”… Do đó, để thực hiện lời căn dặn của Hồ Chí Minh về “thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình” và phải được tiến hành trên tinh thần “có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau”, trong mọi hoàn cảnh, ở mọi cấp, mỗi tổ chức Đảng phải thường xuyên nhìn thẳng vào sự thật, phải “có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa khuyết điểm đó” và “mỗi cán bộ, mỗi đảng viên hằng ngày phải tự kiểm điểm, tự phê bình, tự sửa chữa như mỗi ngày phải rửa mặt.
Suy xét từ thực tiễn, con người sống ở trên đời không ai không khỏi phạm phải những sai lầm dù là lớn hay bé. Qua thực tiễn, Chủ tịch Hồ Chí Minh hiểu rất rõ rằng, người đời không phải thánh thần, không ai tránh khỏi sai lầm, khuyết điểm, cho nên chúng ta không sợ khuyết điểm, chỉ sợ có lỗi mà không sửa, có lỗi mà giấu giếm, lừa cấp trên, chèn ép cấp dưới dẫn đến tự phê bình và phê bình hình thức, chung chung, vì sợ “mất uy tín”, “mất thể diện”. Thêm nữa, nếu như muốn tránh những sai lầm bằng cách ta không làm gì cả thì đó lại là sai lầm lớn nhất trong đời người. Thực tế trong đời sống xã hội ngày nay, việc dám làm, dám chịu trách nhiệm đã trở thành động lực của những người có chí tiến thủ vươn lên. Người xưa có câu:
“Mỗi lần vấp là một lần biết dại
Ai nên khôn mà chẳng dại một đôi lần”.
Quả đúng vậy! Vấp ngã rồi đứng dậy ta lại có thêm kinh nghiệm sống, dù có đau một chút nhưng không sao? Miễn là ta biết sai ở điểm nào để mà sửa, có như vậy ta mới gặt hái được thành công. Có không ít người họ biết làm việc đó là sai phạm nhưng không thẳng thắn nhận lỗi mà lại dùng lý lẽ để tự biện hộ cho bản thân. Như vậy, chính họ đã tự lừa dối bản thân mình và họ sẽ không bao giờ biết cách sửa đổi những lỗi lầm của mình để có một nhân cách hoàn hảo. Khi phạm phải sai lầm mà không hối hận, sửa đổi thì đó là người không bao giờ tiến bộ và họ cũng chẳng thể có được một thành công nào trong cuộc sống. Còn đối với những người khi sai lầm mà biết hối hận và ăn năn sửa chữa thì sớm muộn gì họ cũng gặt hái được nhiều thành công trong cuộc sống. Khi phạm sai lầm ta chỉ cần dũng cảm nhận lỗi, sửa sai thì sớm muộn gì ta sẽ trở thành một người thành công trong mọi công việc. Một người muốn trở thành người tốt thì nên biết làm những gì nên làm, nên nói những gì cần nói. Mọi việc chỉ yêu cầu sự hợp tình hợp lý là đủ rồi. Tuy nhiên, phạm sai lầm mà không rũ bỏ được sự tự trách hoặc không chịu hối hận thay đổi lại là điều nguy hại đến bản thân.
Về đạo đức của cán bộ, đảng viên, Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy rằng, người cách mạng thì nhất định phải có đạo đức cách mạng. Những yêu cầu về phẩm chất đạo đức cách mạng đó phải được thường xuyên, liên tục rèn luyện; được quy về 3 mối quan hệ chủ yếu, đó là: Đối với người, đối với việc và đối với mình.
Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về Dân chủ và Kỷ cương trong điều kiện hiện nay cần mỗi cán bộ, đảng viên phải đặt mình trong tổ chức, trong tập thể, phải tôn trọng nguyên tắc, pháp luật, kỷ cương. Mọi biểu hiện dân chủ, hình thức, lợi dụng dân chủ để kéo bè, kéo cánh, để làm rối loạn kỷ cương, để cầu danh trục lợi hoặc chuyên quyền độc đoán, đứng trên tập thể, đứng trên quần chúng… Làm cho nhân dân bất bình, cần phải lên án và loại bỏ và nghiêm trị. Theo Hồ Chí Minh, đối với mọi đảng viên cộng sản, khi nào và ở đâu cũng phải chịu sự phân công, quản lý của tổ chức đảng, phải hành động theo phạm vi kỷ luật của tổ chức, phải báo cáo, phải chấp hành nghị quyết, chỉ thị một cách nghiêm túc, đúng đắn, sáng tạo. Hồ Chí Minh yêu cầu những đảng viên giữ vị trí càng cao, trách nhiệm càng lớn, càng phải gương mẫu và nếu mắc sai phạm càng phải chịu kỷ luật nghiêm khắc, không được châm chước, bao che cho nhau. Trong bất kỳ trường hợp nào, Hồ Chí Minh cũng đòi hỏi mọi đảng viên đều bình đẳng trước kỷ luật của Đảng và bình đẳng về mặt công dân trước pháp luật. Để bảo đảm kỷ luật được chặt chẽ, tự giác phải mở rộng, tăng cường dân chủ trong Đảng. Hai mặt dân chủ và kỷ luật trong Đảng phải luôn luôn đi đôi với nhau. Có mở rộng và tăng cường dân chủ trong Đảng thì mới bảo đảm được kỷ luật và có bảo đảm được kỷ luật thì mới tăng cường được dân chủ.
Đúc kết truyền thống hàng ngàn năm lịch sử, Hồ Chí Minh từng nói: "Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước.".
Trong những ngày này, toàn Đảng và cả hệ thống chính trị đang căng mình chống chọi với dịch bệnh COVID-19. Coi “chống dịch như chống giặc”, Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, biện pháp rất kịp thời, hiệu quả trong điều kiện nguồn lực rất hạn chế, vừa bảo đảm phòng chống dịch bệnh trong nước, vừa hợp tác, viện trợ, tài trợ trang thiết bị y tế chống dịch cho một số nước trên thế giới, được nhân dân cả nước, cộng đồng quốc tế ghi nhận, đánh giá rất cao, được coi là một trong những hình mẫu để các nước trên thế giới học tập.
Nhắc lại ý nghĩa câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh về tinh thần ĐOÀN KẾT, trong Lời kêu gọi của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng gửi đồng bào, đồng chí, chiến sĩ cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài đoàn kết một lòng, thống nhất ý chí và hành động, thực hiện quyết liệt, hiệu quả những chủ trương của Đảng và Nhà nước, sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để bảo đảm chiến thắng đại dịch COVID-19 có đoạn viết: “Nhân dân ta có truyền thống yêu nước, nhân nghĩa. Mỗi khi đất nước gặp khó khăn, truyền thống đó lại càng được nhân lên gấp bội. Thời gian qua, toàn dân ta đã đồng lòng, cùng chung sức với Đảng, Nhà nước ngăn ngừa và kiểm soát dịch bệnh bước đầu có hiệu quả. Thời gian tới đây, chúng ta có thể sẽ còn phải đối mặt với khó khăn lớn hơn gấp nhiều lần, đòi hỏi sự nỗ lực nhiều hơn nữa, kiên quyết hơn nữa. Trong cuộc chiến phòng, chống dịch ở vào thời điểm vô cùng quan trọng này, một số biện pháp phòng, chống dịch bệnh chắc chắn sẽ ảnh hưởng nhất định đến hoạt động của các tổ chức, cá nhân, cũng như cuộc sống hằng ngày của đồng bào ta. Với tinh thần coi sức khỏe và tính mạng của con người là trên hết, tôi kêu gọi toàn thể đồng bào, đồng chí và chiến sĩ cả nước, đồng bào ta ở nước ngoài hãy đoàn kết một lòng, thống nhất ý chí và hành động, thực hiện quyết liệt, hiệu quả những chủ trương của Đảng và Nhà nước, sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Mỗi người dân là một chiến sĩ trên mặt trận phòng, chống dịch bệnh... Toàn thể dân tộc Việt Nam ta hãy cùng chung sức, đồng lòng vượt qua mọi khó khăn, thách thức để chiến thắng đại dịch COVID-19!”. Trong công tác phòng, chống dịch bệnh, mặc dù đâu đó còn có tư tưởng hẹp hòi, trục lợi cá nhân, đâu đó còn gây hoang mang, lo lắng, bất bình, không nghiêm…, nhưng tựu chung lại, để có được những thành công bước đầu quan trọng đó là nhờ sự đoàn kết, đồng lòng của đồng bào, đồng chí, chiến sĩ cả nước, đồng bào ta ở nước ngoài, các doanh nghiệp, tổ chức đã hy sinh lợi ích riêng, vì lợi ích quốc gia, dân tộc, coi sức khỏe và tính mạng của con người là trên hết, để không ai bị bỏ lại phía sau. Từ thực tiễn này, chúng ta tiếp tục khẳng định Đảng Cộng sản Việt Nam, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và cả hệ thống chính trị nước ta đã, đang và sẽ thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân; làm tròn sứ mệnh vẻ vang mà Tổ quốc và nhân dân giao phó.
Thời gian tới, toàn Đảng đang chuẩn bị tiến hành đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Đây là dịp để chúng ta khẳng định tính nhất quán quan điểm, đường lối đổi mới của Đảng; đoàn kết, thống nhất trong Đảng và trong xã hội, trước hết ở việc tổ chức để đông đảo các tầng lớp nhân dân đóng góp ý kiến vào các dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng, nhằm phát huy trí tuệ, tinh thần dân chủ, tâm huyết, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân tham gia xây dựng chủ trương, đường lối của Đảng. Kiên quyết đấu tranh chống các luận điệu xuyên tạc, bịa đặt của các thế lực thù địch, lợi dụng tự do, dân chủ, đòi đa nguyên, đa đảng; lợi dụng chống tham nhũng, tiêu cực, thổi phồng những yếu kém, khuyết điểm của một bộ phận cán bộ, đảng viên để quy kết, bôi xấu chế độ, kích động, làm giảm uy tín của Đảng, Nhà nước ta, gây hoang mang, nghi ngờ, chia rẽ nội bộ. Tăng cường đấu tranh tư tưởng, phản bác quan điểm sai trái, thù địch, lấy chính thực tiễn sinh động của công cuộc đổi mới đất nước trong 35 năm qua để tấn công, vạch trần âm mưu thâm độc của các thế lực xấu, thù địch, củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước và chế độ ta./.
Phạm Anh Thiện
Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Đảng ủy Khối