Nguyên tắc giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non
5. Phương pháp giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non
5.1. Giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non thông qua các hoạt động vui chơi hàng ngày
Xác định và gọi tên cảm xúc là bước đầu tiên và rất quan trọng. Nhiều trẻ mẫu giáo chưa có đủ từ vựng để có thể xác định các từ như tức giận, thất vọng, buồn bã,… Khi người lớn hỗ trợ và giải thích, trẻ sẽ hiểu những gì chúng có thể làm để quản lý cảm xúc của mình.
Giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non không đơn giản nhưng ba mẹ có thể cùng con chơi một số hoạt động hàng ngày, ví dụ như:
- Hỏi trẻ những điều cảm thấy hứng thú, vui vẻ trong ngày.
- Tạo ra những khuôn mặt cảm xúc khác nhau để trẻ đoán xem bạn có thể đang cảm thấy điều gì.
- Đưa trẻ ra ngoài chơi, nhất là các khu vực rộng rãi, tạo điều kiện cho trẻ chạy, nhảy, lăn lộn,… để bộc lộ cảm xúc.
- Khuyến khích bé vẽ như một cách thể hiện cảm xúc. Tô màu hoặc vẽ tranh có thể xoa dịu cảm xúc thất vọng hoặc buồn bã.
- Để con dẫn dắt trò chơi theo ý mình. Trẻ sẽ dễ dàng bày tỏ cảm xúc hơn nếu chúng cảm thấy mình có trách nhiệm trong đó.
- Khuyến khích trẻ nhảy theo nhạc hoặc tạo ra âm nhạc từ các nhạc cụ đơn giản là hoạt động giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non dễ thực hiện.
- Tổ chức các bữa ăn nhẹ với bim bim hoặc khoai tây chiên và bảo trẻ làm nhiều biểu cảm nhất có thể với thức ăn. Sau đó, thưởng cho trẻ vì con đã cố gắng.
- Trong giờ ăn, kể cho trẻ nghe về một tình huống khiến bạn có cảm xúc cụ thể, ví dụ vui, buồn, thất vọng, tức giận,… và nói với con hãy chia sẻ điều khiến con có cùng cảm xúc tương tự.
- Cùng con đặt câu hỏi về cảm xúc của bản thân và những người khác. Ví dụ, khi trẻ thấy em khóc thì là do em đói hoặc em muốn được bế,… Nhờ đó, trẻ sẽ rèn được khả năng quan sát và quan tâm đến người khác
5.2. Giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non thông qua sách, truyện đọc
Sách và truyện là một trong những công cụ đắc lực giúp giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non. Hơn nữa, ngoài việc ba mẹ có thế hướng dẫn trẻ dễ dàng thì đây còn là một không gian nuôi dưỡng cảm xúc cho con.
Trong khi đọc truyện cho trẻ nghe, hãy để trẻ thử đoán xem các nhân vật trong truyện đang cảm thấy như thế nào. Đặt một số câu hỏi như “Bạn gấu làm rơi mất con cá rồi, gấu sẽ cảm thấy thế nào nhỉ?”, “Con thể hiện cảm xúc của gấu cho ba/mẹ xem được không?”
Xem thêm: Phương pháp giáo dục Steiner trong giáo dục trẻ mầm non
5.3. Xây dựng môi trường tích cực
Ngoài môi trường lớp học thì nhà là yếu tố quan trọng giúp ba mẹ giáo dục cảm xúc tích cực cho trẻ mầm non. Ba mẹ có thể sắp xếp đồ chơi ở nơi dễ dàng lấy để khuyến khích bé hoạt động tìm tòi, khám phá.
Ngoài ra, một góc trải nghiệm cảm xúc cũng là gợi ý hay nếu phòng của trẻ rộng rãi. Ví dụ trang trí bằng những khuôn mặt còn trống để trẻ bộc lộ cảm xúc trong ngày lên tranh vẽ.
Một số gia đình còn có ban công hoặc góc vườn nhỏ để trồng cây cảnh và cùng bé thực hiện các hoạt động thường ngày như chăm sóc cây, tưới nước, trò chuyện với bé về tác dụng của những loại cây này. Từ đó, trẻ quan sát, trẻ vui thích khi thấy các mầm cây lớn lên từng ngày, trẻ thấy buồn khi cây hoa bị héo hay bị gẫy cành,…
Với việc tạo ra môi trường giáo dục cảm xúc cho trẻ mầm non như vậy, trẻ sẽ được trực tiếp khám phá và trải nghiệm cảm xúc của mình ngay cả khi không có thầy cô giáo hoặc bạn bè ở bên.
5.4 Bình tĩnh để hỗ trợ con vượt qua cảm xúc khó
Khi trẻ có những cảm xúc mạnh mẽ như tức giận, đập phá đồ đạc,… vai trò của người lớn là cần phải hỗ trợ trẻ bình tĩnh lại để có thể nói về điều mình đang nhận thấy.
Sau khi trẻ đã học được cách giữ bình tĩnh và nói về cảm giác của mình, trẻ sẽ bắt đầu học cách giải quyết vấn đề. Trò chuyện về các vấn đề và cách giải quyết chúng giúp trẻ phát triển tư duy linh hoạt và hiểu rằng có nhiều cách khác nhau để giải quyết một vấn đề. Khi đó, sự tự tin và thái độ “Tôi có thể làm được” sẽ dần được hình thành.